اصل یکصد و هفتاد و پنجم: در صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، آزادی بیان و نشر افکار با رعایت موازین اسلامی و مصالح کشور باید تأمین گردد...
صدا و سیما تنها سازمان فرهنگی است که فصل مستقلی از قانون اساسی که مهم ترین قانون کشور و مادر سایر قوانین است، به خود اختصاص داده است و این به تنهایی نمایانگر درجه اهمیت این نهاد فرهنگی است. سازمانی که به فرموده امام راحل بناست دانشگاه عمومی باشد و به رشد فکری و علمی و معنوی مخاطبانش کمک کند. بررسی دقیق سیر تاریخی عملکرد این سازمان در سال های پس از انقلاب اسلامی هر انسان منصفی را به ستایش مجاهدت هایی که در آن صورت گرفته است وا می دارد. با تمام این تلاش ها به خاطر حساسیت های ویژه این سازمان و نقش بی بدیل آن در شکل دهی افکار عمومی جامعه، نقاط ضعف آن نیز بیشتر به چشم می آید.
این روزها بعد از چند مورد خطای بزرگ در چند برنامه رادیویی و تلویزیونی، موجی از اعتراض و نقد و اعلام نگرانی روانه این سازمان شده است. از جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و چند تن از مراجع و علمای اعلام گرفته تا شورای نظارت بر صدا و سیما و روزنامه ها و سایت ها و وبلاگ نویسان متعهد...
به نظر من صدا و سیما در مرحله پیش ساخت برنامه هایش با یک اشکال مهم و جدی و در عین حال ناپیدا مواجه است؛ این سازمان سطح فهم و درک و شعور مخاطبانش را خیلی خیلی پایین تر از آنچه هست فرض کرده است. به عبارت دقیق تر، صدا و سیما، جامعه شناسی درستی از واقعیت های اجتماعی ایران اسلامی ندارد.
در علم رسانه و ارتباطات یک اصل مهم وجود دارد به نام «مخاطب شناسی»؛ اگر یک رسانه نتواند مخاطب خود و نیازهای واقعی او را به درستی تشخیص دهد و متناسب این شناخت اقدام به تولید و پخش برنامه و پیام نکند، به زودی اقبال مخاطبان را از دست خواهد داد.
مشکلی که باعث ابتذال رسانه می شود این است که گاهی متولیان رسانه به خیال خود نیازهایی را تشخیص می دهند و بر مبنای آن برنامه سازی می کنند؛ غافل از اینکه آن نیازها، نیازهای واقعی نیستند؛ بلکه نیازهای کاذبی هستند که خود رسانه ساخته است و خودش نیز باورش شده است که اینها نیازهای حقیقی هستند. (داستان اون بنده خدایی که به دروغ می گفت سر کوچه آش می دهند را شنیده اید که خودش هم کم کم باورش شد که سر کوچه آش می دهند!)
این مخاطب نشناسی و فرضیه غلط مدیران صدا و سیما وقتی به مرحله ساخت برنامه می رسد، تأثیرات منفی خود را در قالب پخش برنامه ها و فیلم ها و سریال های مبتذل (یعنی پیش پا افتاده و کم ارزش و بی محتوا) نشان می دهد.
بنابر وظیفه شرعی و از روی احساس تکلیف الهی به مسوولان و تصمیم گیرندگان دلسوز رسانه ملی توصیه می کنم سر از لاک خودساخته خویش خارج ساخته و به بازنگری و بازشناسی مخاطبان خود بپردازید. ملت بزرگ ایران که مخاطبان اصلی شما هستند، بسیار فهمیده تر از آن چیزی هستند که شما توهّم کرده اید. ملت بزرگ ایران را امام راحل عظیم الشأن به درستی شناخته بود و خلف صالحش به خوبی می شناسد. می خواهم پیش نهاد کنم اگر خودتان از شناخت ملت بزرگ ایران عاجزید، بروید به سراغ کلمات و فرمایش های این بزرگان تا شاید کمی به شناخت شما از مخاطبانتان کمک کند.
شعور مخاطبان شما بسیار بالاتر از آن است که بعضی برنامه های سخیف و بی مایه شما آنها را راضی و خشنود سازد. سکوت کریمانه آنها را به حساب نفهمی و رضایت ایشان نگذارید که این اهانتی بزرگ تر از توهین ساخت آن برنامه های مبتذل است.
صدا و سیما باید در مخاطب شناسی خود تجدید نظر اساسی کند تا بتواند از این وضعیت منفعلانه فعلی خارج شده و نقش فعال و سازنده و تعالی بخش خود را باز یابد؛ و در این مسیر نیازمند کمک و هدایت و ارشاد و همدلی و همراهی همه نخبگان و صاحب نظران ایران اسلامی است.
الهی عاقبت محمود گردان...!
نوشته شده توسط : سید کمیل
لیست کل یادداشت ها
